Tarnina – niedoceniane kwiaty ciernistych krzewów

Początek kwitnienia tarniny – gałązki są jeszcze bezlistne

Tarnina – rysownik krajobrazu

Niezauważalna przez resztę roku śliwa tarnina z początkiem wiosny staje się mocnym akcentem w wiejskim krajobrazie. Jej białe, gęsto utkane na gałązkach kwiaty kreślą jasnymi liniami miedze i malują obrzeża lasów. To jeden z bardziej malowniczych widoków jakie przynosi wiosna. Także piękny zapach wprawia w dobry humor za sprawą zawartości związków kumarynowych i olejku kamforowego. Szczególnie urokliwy staje się wtedy krajobraz terenów podgórzy sudeckich, gdy białe sinusoidy pomiędzy polami podkreślają pagórkowate wzniesienia i dolinki. Tarnina może przybierać postać nie tylko krzewów, ale także niewielkich – do 4m wysokości drzewek. Słodycz nektaru kwiatów zwabia w pogodne dni tysiące pszczół.

Zwarte linie krzewów oznaczają skraj pól i lasów

Obrońca i żywiciel

Zwarte i niezbyt przyjazne dla niewprawnego intruza skupiska krzewów tarniny (tzw.czyżnie) są ulubionym domem wielu zwierząt, które właśnie tu znajdują bezpieczeństwo i zacisze. Zakładają w tarninie gniazda liczne ptaki (raniuszek, dzierzba gąsiorek, pokrzewki i inne),to także miejsce noclegu i wykotu saren. Tarninowy kolczasty gąszcz (kolce mogą osiągać kilka centymetrów długości) chroni zarówno przed drapieżnikami jak i przed człowiekiem. Owoce tarniny, niewielkie kuliste śliwki dojrzewają w końcu lata i nie opadają jak inne śliwki, tkwią przez kilka miesięcy na krzewach stanowiąc zimową spiżarnię dla ptaków. Śliwki tarniny mogą być także spożywane przez ludzi, choć z uwagi na dużą zawartość cierpkich związków taninowych nadają się do jedzenia dopiero po pierwszych przymrozkach – wtedy to, ujemne temperatury powodują spadek ilość kwasów i garbników – a cierpkość owoców znika. Od smaku śliwek tarniny pochodzi jej ludowa nazwa – ciarka. Ciekawe w smaku są przetwory z tarninowych śliwek (przemrożonych) – szczególnie we Francji dżemiki i konfitury z owoców tarniny są popularne i lubiane. A tarninówka to ceniony i u nas trunek. Owoce można suszyć i dodawać do herbatek, także na bazie owoców robi się wino. Należy jednak wiedzieć, iż nie powinniśmy spożywać i przetwarzać pestek (nasion) – zawierają one sporo (więcej niż nasiona innych śliw) glikozydów cyjanogennych – z których powstaje na drodze enzymatycznych przemian w organizmie toksyczny cyjanowodór.

Delikatne kwiaty w pogodne, ciepłe dni oszałamiają swym zapachem

Lecą płatki czyli prognoza pogody

Okres kwitnienia tarniny to sprawdzający się prognostyk pogodowy – w tym czasie niezawodnie przychodzi fala chłodów, zima jakby chciała jednak wrócić i często sypie śnieg – a jego płatki mieszają się w porywistym, zimnym wietrze z płatkami kwiatów tarniny.

Wielu jest chętnych na słodki tarninowy nektar …

Kolczasta apteka

Śliwa tarnina ((Prunus spinosa L.) była od dawna stosowana w ludowej medycynie – jej lecznicze właściwości są udowodnione i nadal wykorzystywane. W fitomedycynie stosuje się :

• płatki i całe kwiaty tarniny – suszy się – i podawany jest w formie naparu jako lek przeciwzapalny, uspokajający, oczyszczający, moczopędny
• owoce tarniny – owoce także można suszyć – w formie naparu jako lek przeciwbiegunkowy, przeciwzapalny , przeciwbakteryjny
• korę tarniny – bywa stosowana w formie okładów, na schorzenia skóry

Więcej o wykorzystaniu leczniczym tarniny na stronach dr Różańskiego – o kwiatach  oraz o owocach  .

Powódź tarninowych kwiatów

Tarnina –  o magii i innych zapomnianych pożytkach

Dawniej kolczaste gałązki tarninowe wieszano nad wejściami do domów i obór – strzec miały przed złymi mocami, przed zamawianiem czarów. W noc świętojańską tarnina palona w ogniskach oczyszczała swym dymem tańczące nagie dziewczęta i sprawiała,że w wodzie nie czaił się żmij… Z twardego drewna grubszych krzewów wyrabiano laski. Zaś znawcy z kręgu Azkbakanu wytwarzają z tarniny magiczne różdżki…

Słoneczne chwile w tarninie

©   Jeśli prezentowane fotografie chcą Państwo wykorzystać proszę o kontakt. Zdjęcia chronione są prawem autorskim.