Przeminęło z wiatrem. Wiatraki na Dolnym Śląsku. Przeszłość i… przyszłość.
Jeszcze w połowie XX wieku dolnośląski krajobraz był często urozmaicony malowniczymi skrzydlatymi budowlami usadowionymi na wzgórzach. Wiatraki niewątpliwie dodawały uroku i wyróżniały krajobraz, podobnie jak średniowieczne zamki czy barokowe pałace. Dziś już niewiele tych budowli znajdziemy na dolnośląskiej ziemi.
Kokorycz – wiosenny okład z barw i zapachu na ukojenie nerwów
JAby poczuć siłę, moc wiosny w kwietniu (a może nawet zawrót głowy?…) trzeba wejść w las, gdy właśnie kwitnie w nim masowo kokorycz. Intensywny, słodki zapach jej kwiatów dociera do naszej świadomości usprawniając synapsy – zobaczymy żywsze barwy i usłyszymy wyraźniej ptasie uwertury. Czy tak się dzieje dzięki działaniu związków zawartych w kokoryczy a które mogą działać na naszą sprawność umysłową ? Czy te aktywne związki są także obecne w aromacie kwiatów? Kokorycz zawiera alkaloidy (m.in. Korydalina, Kanadyna) które działają ogólnie uspokajająco, znoszą nadmierne napięcie mięśni, mogą też działać narkotycznie. Trzeba pamiętać jednak, że jak to bywa z roślinami o silnych właściwościach (w tym leczniczych) – kokorycz określa się najczęściej jako roślinę trującą.
Pałac w Pątnowie – klasyka ruiny i zapomnienia
Do niewielkiego Pątnowa dojedziemy autostradą A4 – w okolicach Legnicy wyszukajmy zjazd na Chojnów (lub Lubiatów) – i dalej, jeszcze chwilę podróżując lokalnymi drogami znajdziemy się u celu naszej wyprawy. Zespół pałacowy, a raczej jego ruina znajduje się w dawnym założeniu parkowym, które dziś przypomina zwyczajny las, choć z niezwykłymi okazami drzew – wśród nich jest okazały dąb “Tatar”, którego wiek szacuje się na 350 lat oraz piękne okazy platanów, sosna wejmutka, stare jawory i buki.
Krokus, szafran spiski – wiosna pod Tatrami
Szafran czyli krokus – jego masowe kwitnienie w Tatrach i na Podhalu to zjawisko na miarę estetycznego cudu. Doroczne misterium wiosny przyciąga rzesze turystów i amatorów fotografii umieszczanych na społecznościowych portalach. Rzeczywiście, widok ten jest jak olśnienie – łany rozkwitających fioletowo -niebieskich krokusów. Bywa, że czubki tych kwiatów przebijają się ku słońcu przez warstwę śniegu, podwójnie ciesząc oczy.
Barbarzyńcy na Świętej Górze. Miejsca zapomniane – kalwaria na Świętej Górze. Lubawka, Góry Krucze.
Historia założenia kalwaryjskiego na Świętej Górze (dawniej „Heiligen Berg“) sięga trzystu lat wstecz, kiedy to krzeszowscy Cystersi ufundowali pierwszą kaplicę na tym stromo wznoszącym się nad Lubawką wzniesieniu. Przez następne wieki staraniem okolicznej ludności i pielgrzymów wybudowano całkiem okazałą kalwarię. Wzdłuż pątniczej dróżki która wspina się na liczący 701 m n.p.m. wierzchołek powstaje sześć kaplic i okazałe piaskowcowe stacje drogi krzyżowej. W 1822 roku Johann Sühardt – miejscowy rzeźbiarz wzbogacił kalwarię na Świętej Górze o szereg piaskowcowych rzeźb.
Miodunka – leśne klejnoty
Już od marca w liściastych lasach, szczególnie nadrzecznych, korzystając z nagich, nieulistnionych jeszcze drzew zakwita miodunka. Kwiatki ma niewielkie, niepozorne – lecz charakteryzują się one wielką zmiennością kolorystyczną. Z pewnością nie można im odmówić braku urody. Różne odcienie różu, czerwieni i niebieskiego przechodzą w fiolety na tym samym kwiatostanie – zwykle młodsze kwiaty mają inne barwy niż kwiaty starsze. Pod względem takiej kolorystycznej zmienności miodunka nie ma sobie w wiosennym lesie równych.
Przylaszczka – modrooka piękność
W okresie gdy wokół króluje pozimowa szarość intensywna niebieska barwa wyróżnia przylaszczkę – może ona aspirować do grona najpiękniejszych kwiatów wiosny . Jak każda piękność ma też swoje ciemniejsze strony – należy do rodziny jaskrowatych, której wspólną cechą są trujące glikozydy. Kwitnie na przedwiośniu i wczesną wiosną – a z chwilą, gdy w kwietniu szukamy w lasach oznak wiosny, to często po niebieskich kwiatach przylaszczki już nie ma zwykle śladu.
Ruiny kościoła ewangelickiego w Karpnikach
Murowany kościół ewangelicki w Karpnikach zbudowano w 1748 roku, w miejscu starszego o kilka lat drewnianego zboru. Nastąpiło to po wygranych przez Prusy Wojnach Śląskich, gdy król Fryderyk Wielki zapewnił protestantom wolność wyznania. Służył wiernym z czterech okolicznych wsi: Karpnik, Strużnicy, Gruszkowa i Krogulca. Najpierw był to to prosty, drewniany budynek z sygnaturką na dachu.
Tarnina – niedoceniane kwiaty ciernistych krzewów
Niezauważalna przez resztę roku śliwa tarnina z początkiem wiosny staje się mocnym akcentem w wiejskim krajobrazie. Jej białe, gęsto utkane na gałązkach kwiaty kreślą jasnymi liniami miedze i malują obrzeża lasów. To jeden z bardziej malowniczych widoków jakie przynosi wiosna. Także piękny zapach wprawia w dobry humor za sprawą zawartości związków kumarynowych i olejku kamforowego. Szczególnie urokliwy staje się wtedy krajobraz terenów podgórzy sudeckich, gdy białe sinusoidy pomiędzy polami podkreślają pagórkowate wzniesienia i dolinki. Tarnina może przybierać postać nie tylko krzewów, ale także niewielkich – do 4m wysokości drzewek. Słodycz nektaru kwiatów zwabia w pogodne dni tysiące pszczół.
Na końcu świata. Dawny kościół św. Michała Archanioła w Okrzeszynie.
Na końcu wsi, tam, gdzie droga wiodąc do granicy już wkracza w las, zobaczymy na wzgórku niewielki, otoczony murem kościółek. Z oddalenia widać było, iż jego stan nie jest najlepszy a ścieżkę wiodącą ku bramie zarasta trawa. Jako, że brama była otwarta zajrzeliśmy na dawny cmentarz a także poprzez uchylone drzwi do wnętrza tego niewielkiego kościoła. W środku były elementy kamieniarki z cmentarza oraz … coś, jakby niewielka, drewniana, o kunsztownej snycerce trumna.
Zawilec gajowy – ulotność wiosny
Masowe kwitnienie zawilców symbolicznie zamyka okres wczesnej wiosny rozpoczynając jej pełnię. Białe kobierce tej rośliny spotykamy w lasach, parkach i ogrodach. Te wdzięczne i delikatne kwiaty szybko przekwitają i dlatego uchodzą za symbol ulotności, nietrwałości.
Chrystus z Johannesbergu. Zapomniany kościół w Janowej Górze
…w powietrzu unosił się ów złoty kurz zapomnienia a zarazem dziwny zapach przywracający obrazy dawnego życia. Posadzka pokryta była gruzem i deskami z rozsypującego się dachu. Dominowała cisza, jedynie od czasu do czasu przerywał ją falujący śpiew leśnego ptactwa i wiatru…
Złoć żółta – iskry wiosny
Złoć żółta to jeden z pięciu gatunków tej rośliny, które rosną w naszym kraju – te finezyjne kwiatki pojawiają się już w marcu i kwitną do końca kwietnia. Złoć jest dość powszechna i potrafi żółtym kobiercem delikatnych kwiatów ubarwić nadrzeczne lasy, zarośla, ogrody i parki – kwitnie gromadnie często wraz z zawilcami, ziarnopłonem, fiołkami, kokoryczą i miodunką tworząc najpiękniejsze jakie znam, naturalne leśne rabaty.
Tu już nikt nie mieszka… Domy na Wzgórzach
W malowniczych dolinkach potoków wśród wzgórz rozsiane są niewielkie miejscowości, często o zabudowie mocno rozproszonej. W licznych przysiółkach o niezbyt dobrze rozwiniętej strukturze drogowej znajdziemy częściej niż w innych pasmach Sudetów opuszczone, niszczejące domostwa. Przyczyny ucieczki wcześniejszych mieszkańców bywały różne – czasem były to trudne warunki życia a innym razem tragiczne zdarzenia losowe, takie jak pożary.
Lepiężnik – niepozorny gigant
Każda otwierająca pąki roślina spotykana na przedwiośniu czy wczesną wiosną w górach wywołuje euforię – oto, w końcu pojawiają się tak wyczekiwani wysłannicy nowej pory roku. Lepiężnik należy niewątpliwie do tych pierwszych zauważanych kwiatów – czasem nawet już w końcu lutego wystawia nieśmiało swe główki by zerknąć – czy aby już można zakwitnąć?
Ziarnopłon wiosenny – kwiaty wiosny
Ziarnopłon wiosenny to wdzięczny w swym pokroju, powszechnie występujący kwiat wczesnej wiosny. Gdy jeszcze zieleń jest kolorem deficytowym pokrywa on ziemię pod drzewami kobiercem jaskrawych, żółtych kwiatków. Czasem zwany jest także Jaskrem wiosennym (stąd łacińska nazwa Ranunculus ficaria – Ficaria verna) a ludowe określenia tego kwiatka to pszonak lub pszonek. Jest jednym z pierwszych kwiatów zauważanych wczesną wiosną – rośnie w sadach, parkach i lasach.
Wiosna w powietrzu - gęś gęgawa, gęś zbożowa
W okolicach Wrocławia już od końca lutego w powietrzu rozpoczyna się wiosenny ruch. Bliskość Zalewu Mietkowskiego sprawia, iż coroczne wędrówki gęsi przebiegają nieopodal Wrocławia - często nawet w samym mieście możemy obserwować sunące po niebie klucze tych ptaków. Choć rzadko spoglądamy w górę to teraz, szczególnie gdy usłyszymy dochodzące do nas gęganie - trzeba unieść głowę aby ujrzeć ten wiosenny spektakl.
Zimowe drogi w Karkonoszach i Antonio Vivaldi - zobacz film
Od Przełęczy Okraj po Przełęcz Szklarską - malownicze karkonoskie drogi w zimowej odsłonie. Dziesiątki zakrętów , w tym także izerski Zakręt Śmierci i rudawski Język Teściowej. A "Zima" Vivaldiego wspaniale uzupełnia obraz.
Wawrzynek wilczełyko – słodki zapach przedwiośnia
W drugiej połowie lutego lub w początku marca, gdy przedwiośnie coraz odważniej zaczyna podtapiać zimowe zaspy na obrzeżach lasów i na wilgotnych polanach zobaczyć możemy kwitnącego wawrzynka. W powszechnie panującej jeszcze w tym czasie przyrodniczej szarzyźnie czy nawet śnieżnej bieli widok jaskrawych kwiatów tego krzewu wydaje się zjawiskowy. Bywa czasem – co jest jeszcze większym zaskoczeniem – że, nim ujrzymy kwiaty to poczujemy ich zapach – wydzielają one silną, kwiatową woń o hiacyntowej nucie.
Śnieżne Kotły w Karkonoszach – najpiękniejsze miejsca Dolnego Śląska
To jedyny obszar w promieniu kilkuset kilometrów o prawdziwie alpejskim charakterze, z urwistymi granitowymi ścianami, piarżyskami, morenami i stawkami. Ma się wrażenie jakbyśmy znaleźli się w skoncentrowanych, zminiaturyzowanych Tatrach.
Podbiał pospolity - nie tylko na chrypkę i kaszel
Podbiał to roślina wciąż powszechnie zbierana i stosowana w celach leczniczych - pamięć o jej właściwościach w wielu regionach kraju szczęśliwie przetrwała erę monopolu pigułek. Jasnożółte kwiaty pojawiają się bardzo wcześnie, już na przedwiośniu i kwitną do maja - nie są duże, zwykle mają kilka - kilkanaście centymetrów wysokości a ich ulubione miejsca występowania to pobocza dróg, żwirowiska, brzegi rzek, strumieni i rowów. Czasem jest mylony z mniszkiem lekarskim, lecz różnią się dość mocno - choćby tym, że podbiał ma łuskowatą łodyżkę kwiatową a mniszek gładką rurkę.
Zimowe impresje – ICM – fotografie malowane długim czasem naświetlania i poruszeniem
Warto wykorzystać ciekawą kolorystykę tej pozornie białej pory roku i poeksperymentować – sięgając do prostych a niebanalnych technik. Wyeksponują one naszą kreatywność i indywidualny sposób widzenia świata. Jedną z takich technik jest ICM.
Śnieżyca czyni wiosnę. Śnieżyca wiosenna
Śnieżyca wiosenna pojawia się czasem już w końcu lutego – i choć jeszcze kilka razy skryje się pod śniegiem - to kwiat ten potrafi niesprzyjające powroty zimy przetrwać. W zależności od pogody i wysokości terenu nad poziomem morza czas jego kwitnienia może przeciągać się aż do końca kwietnia.
Góry Suche – wśród porfirowych stożków
Pośród innych sudeckich górskich grup wyróżnia je krajobraz – góry są rzeczywiście górzyste, choć przecież niezbyt wysokie. Ich zbocza stromo i gwałtownie podnoszą się ponad dolinami a wierzchołki są często zakończone ostro, typowym czubkiem (co ma też odbicie w nazwach np.: Stożek Wielki, Rogowiec, Stożek Mały, Ruprechticki Szpiczak, Waligóra).
Rudzik - zimowy śpiewak operowy
Rudzik może i nie jest najlepszym śpiewakiem wśród skrzydlatych mieszkańców parku czy ogrodu - jest wielu pretendentów do takiego miana bardziej odpowiednich. Jednak, z pewnością może być uznawany za barwną skrzydlatą postać rodem z pełnokrwistej opery - z uwagi na swój charakter oraz ze względu na niepospolite ubarwienie.
Śnieżyczka przebiśnieg – białe chorągiewki kapitulującej zimy
Gdy kończy się luty i zima ma jeszcze miesiąc aby objawić białe, mroźne oblicze – to w wilgotnych, grądowych lasach szykują się do przedwiosennego ataku pierwsi wysłannicy nowej pory roku. To doprawdy cieszący wzrok obrazek gdy przebiśniegi wychylają swe delikatne białe płatki – często, jak sama nazwa mówi przebijając się przez warstwę śniegu. Śnieżyczka przebiśnieg w lasach nizinnego Dolnego Śląska występuje dość powszechnie i właśnie w okresie wczesnego przedwiośnia rozpoczyna kwitnienie. W różnych rejonach Polski kwiaty te nazywane są zwyczajowo także gładyszkami bądź śniegułami.
Jemiołuszka - zimowe dzwoneczki
Gdy nadchodzą naprawdę mroźne dni to w parkowych alejach usłyszeć czasem możemy niecodzienny dźwięk - jakby na wietrze dzwoniło kilkadziesiąt małych dzwoneczków. Jeśli nasz wzrok pobiegnie ku górze, to na gałęziach pobliskich drzew znajdziemy źródło tego delikatnego odgłosu. Będzie to stado jemiołuszek - niezbyt płochliwych, niewielkich (odrobinę mniejszych od szpaka) ptaszków, które zwykle obserwujemy gdy są mocno zajęte energicznym ogałacaniem drzewa lub krzewu ze smacznych owoców.
Stacyjki przy torach donikąd
Pordzewiałe tory, pochylone kikuty semaforów. Trudno nie oprzeć się przeświadczeniu, że lokomotywa dziejów pędzi już w zupełnie innym kierunku. Kroki nieobecnych podróżnych nie wydeptują trawy zarastającej perony a spore drzewka, które rosną rzędami wzdłuż torów nie przeszkadzają już nikomu.
FILMY - FOTOGRAFIA - Z ZIEMI I Z POWIETRZA
tel. 601787056 Krzysztof Romańczukiewicz
Uwertura Zimowa. Karkonosze. Film
Zima. Czas kontrastów. Biel i czerń spotykają się w szarościach. Zima w Karkonoszach w krótkim filmie poklatkowym.
Lód rozgrzewa wyobraźnię
Gdy śniegu brak to jedyną chyba cechą charakterystyczną zimy dostrzegalną w przyrodzie są zamarznięte zbiorniki wypełnione wodą. Warto się przyjrzeć z bliska pokrytym lodem kałużom i stawom - a dostrzeżemy ciekawe faktury, wzory, kryształy załamujące rozedrgane płomienne ogniki - w promieniach słońca martwy lód ożywa tysiącem barw. Dla poszukującego motywów fotografa z wyobraźnią to skarbnica pomysłów.
Zimowe Karkonosze - In the Hall Of The Mountain King - Edvard Grieg - 4K - Peer Gynt Suite no. 1, Op. 46 - IV.
"W Grocie Króla Gór" - filmowa, krótka opowieść z Karkonoszy oparta na suicie z opery Peer Gynt E. Griega.
Ślęża – góra pytań, zagadek i hipotez
Mało które miejsce na Dolnym Śląsku budzi taką ciekawość czy zainteresowanie badaczy i fascynatów różnych dziedzin jak Ślęża. Ta odległa o 40 km od Wrocławia góra gwałtownie wyrasta grzbietem przewyższającym o dobre 500 m łagodne pagóry Niziny Wrocławskiej i Przedgórza Sudeckiego by osiągnąć bezwzględną wysokość 718 m n.p.m. Jej wybitna sylwetka panująca nad rozległą okolicą budziła emocje i intrygowała od początków bytności człowieka w tym regionie.
Dwa krzyże w miejscach dramatów, dwie historie sprzed wieków. Krzyż Carla i Martwy młodzieniec. Góry Sowie.
(...) Rankiem, w jesienną niedzielę 19 września 1824 roku dwunastoletni Gottfried Scholz jak co dzień pognał z Lutomii Górnej powierzone mu pod opiekę stado bydła na położone na stokach Cerkwicy, wysoko pod lasem pastwiska. Jego wędrówkę bacznie obserwował ukryty w zaroślach na skraju lasu młody jeszcze, 31-letni mężczyzna (...)
Szadź – gdy mróz zostaje artystą
Jeśli w szare, mgliste, lecz mroźne dni zdobędziemy się na to, aby opuścić przyduszone smogiem miasto – i gdy przyjdzie nam do głowy, aby na własne oczy sprawdzić co też dzieje się w górach, to wtedy będziemy mieć sporą szansę by ujrzeć piękno w czystej postaci. Piękno tworzone z mgieł, chmur i mrozu. Mikrokropelki wody będącej w stanie pary – jako mgła bądź chmura osadzają się na drzewach, skałach i natychmiast zamarzają tworząc kryształki lodu.
KATEGORIE TEMATYCZNE
- Dawne kopalnie (1)
- Dolny Śląsk (122)
- Sudety (72)
- Góry i Pogórze Kaczawskie (9)
- Góry Izerskie (5)
- Góry Sowie (1)
- Karkonosze (24)
- Kotlina Jeleniogórska (12)
- Kotlina Kłodzka (10)
- Góry Stołowe (2)
- Góry Złote (1)
- Przedgórze Sudeckie (8)
- Rudawy Janowickie (9)
- Wrocław (13)
- Sudety (72)
- Drzewa i krzewy (5)
- Góry i Pogórze Izerskie (2)
- Góry Kamienne (2)
- Góry Suche (1)
- Historia (50)
- mała architektura (17)
- ICM (3)
- Karkonoskie dramaty (4)
- Karpaty (10)
- Beskid Niski (1)
- Gorce (3)
- Tatry (6)
- Ludzie (2)
- Masyw Śnieżnika (1)
- Miejsca zapomniane (41)
- Muzea (1)
- Najpiękniejsze miejsca Dolnego Śląska (4)
- Ogrody i parki (6)
- Opolskie (1)
- opuszczone (27)
- Pogórze Karkonoskie (4)
- Porady fotograficzne (11)
- Przyroda (67)
- Rośliny (32)
- Drzewa i krzewy (4)
- Ogrody i parki (6)
- Zioła i fitoterapia (20)
- Zwierzęta (18)
- Rośliny (32)
- Roztocze (2)
- Sudety (29)
- Sudety Środkowe (6)
- Sztuka (3)
- Słowacja (1)
- Uncategorized (1)
- Wiatraki (1)
- Wrocław (27)
- Park Południowy (22)
- Wzgórza Włodzickie (1)
- Zjawiska atmosferyczne (7)