Stary Cmentarz Żydowski we Wrocławiu - historia, przyroda i sztuka

Stary Cmentarz Żydowski we Wrocławiu – przyroda, historia i sztuka

Za murem

Stary cmentarz żydowski to jedyny zachowany wrocławski cmentarz z przełomu XIX i XX wieku. Teren dawnego cmentarza ogrodzony jest wysokim murem. Wchodząc za wysoką ceglaną ścianę cichnie nagle miejski szum – inny świat ogarnia nasze zmysły i przenosi w czasie. Najstarsze pomniki nagrobne – skromne i nawiązujące jeszcze do tradycyjnych żydowskich macew, z napisami w języku hebrajskim pochodzą z połowy XIX wieku. Później nastąpiła ewolucja – wraz z postępującą szybko asymilacją Żydów w Niemczech zmieniały się nagrobne pomniki – od form klasycystycznych, poprzez secesyjne do modernistycznych – zgodnie z panującą ówcześnie europejską architektoniczną modą. Ostatni pochówek miał tu miejsce w 1942 roku.

Dawny cmentarz żydowski. Wrocław. fot. Krzysztof Romańczukiewicz

Znani i nieznani

Cmentarz ten jest miejscem gdzie spoczywają znane i zasłużone nie tylko dla historii Wrocławia osoby ze świata nauki, sztuki i polityki – m.in: Ferdinand Cohn, Ferdinand Lassalle, Leopold Auerbach, Clara Sachs. Wiele tu grobowców i pomników mających świadczyć o zamożnośći fundatorów. Wśród tych monumentalnych budowli z wyszukanych, często egzotycznych rodzajów kamienia wiele jest też skromnych płyt z taniego piaskowca. Na obszarze 4,6 ha znajdziemy około 12 tysięcy pomników.

Dawny cmentarz żydowski. Wrocław. fot. Krzysztof Romańczukiewicz

Stary Cmentarz Żydowski we Wrocławiu

Dawny cmentarz żydowski. Wrocław. fot. Krzysztof Romańczukiewicz

Muzeum

Obecnie teren cmentarza jest częścią Muzeum Miejskiego Wrocławia udostępnioną do zwiedzania. W moim odczuciu zarządzający poszedł nieco za daleko z koncepcją usuwania naturalnie pokrywającej teren zieleni (winobluszcz, bluszcz) – i malownicze, niepowtarzalne zespolenie architektury i przyrody nie jest już dziś tak spektakularne jak kilka lat temu, odjęło to nieco specyficznej aury temu miejscu. Lecz, bez wątpienia warto zaplanować sobie dłuższy spacer po tej enklawie “innego czasu”.

Więcej o cmentarzu na stronie muzeum.