Jeleniem być. Niełatwe życie koronowanego króla lasu.
Rogacz ma nielekko czyli jeleń na rykowisku
Kilkanaście kilogramów nosić na głowie od jesieni poprzez zimę do przedwiośnia …. kto spróbuje? Tyle średnio waży w pełni rozwinięte poroże 10-12 letniego jelenia. Cóż, w władza musi ciążyć… Oczywiście władza jest magnesem dla płci przeciwnej i czyni, iż taki rogacz – byk jest atrakcyjny dla powabnych łani.
Nim jednak posiadacz wspaniałego poroża zgarnie pulę w postaci grupki pragnących zajść w ciążę łani – musi się wykazać. Nie tylko imponującym pokrojem, lśniącą płową sierścią i wieńcem na głowie. Musi być odważny, waleczny, zwinny i silny. Myślę, że wygrana w czasie walki byków to także kwestia obranej strategii oraz wyćwiczonej techniki natarcia i obrony przy użyciu swego rozgałęzionego oręża. Już młode, kilkuletnie osobniki zapamiętale trenują potyczki gdy tylko im na głowach coś wyrośnie.
Do prawdziwych walk o samice dochodzi jednak dopiero gdy jeleń- byk poczuje w sobie moc – nabierze ciała, siły i umiejętności – i dojrzeje w nim przeświadczenie, iż może stanąć w szranki z wytrawnymi wojownikami. Samce – zwykle po pierwszych nocnych przymrozkach września – rozpoczynają rykowisko. Ich wieczorne donośne nawoływania niosą się w w górskich dolinach rozległym echem nadając tej porze roku swoistego kolorytu. Podczas jesiennych walk czasem leje się krew, rzadko jednak są ofiary śmiertelne. Zapach buzujących hormonów rykowiska nawet ludzki węch jest w stanie wyczuć na kilkaset metrów. Jelenie tracą wtedy swoje zwykłe zachowania obronne – pochłonięte, wręcz otumanione rytuałem rykowiska stają się łatwym łupem myśliwych.
Posłuchaj nagrania dźwięków rykowiska
Jeleń szlachetny, jeleń
(Cervus elaphus)
Waga i wielkość dorosłego byka – 200 -320 kg, wysokość w kłębie do 140 cm
Waga łani – ok.150 kg
Pożywienie: rośliny zielne, liście drzew i krzewów, młode pędy i gałązki drzew, zimą kora, wrzosy, porosty, mchy. Bywa że zjadają rośliny uprawne – buraki, kapustę, zboża czy ziemniaki.
Długość życia – do ok.20 lat
Ilość snu na dobę – kilkanaście minut
Ciąża – 235 dni
Zrzuty poroża: luty- kwiecień
Byki przez 3-4 tygodnie rykowiska nic nie jedzą, piją jedynie wodę. Tracą w tym czasie 40-60 kg wagi.
Hern pod Trzema Siostrami
Spotkania sam na sam z tym gatunkiem mogą zapaść głęboko w w pamięć – wciąż żywe mam pewne zdarzenie w Górach Bialskich. Późnym, letnim popołudniem samotnie szedłem do grupy skał Trzy Siostry – ulubionego miejsca, gdzie często spędzałem noc pod chmurką. Na leśną drogę – nie wiadomo skąd, niemal bezszelestnie, wolno i z niebywałym dostojeństwem wyszedł wspaniały jeleń. Znaleźliśmy się tuż przed sobą – dzieliło nas jakieś dwa-trzy metry. Gdy tak stanęliśmy naprzeciw siebie odwrócił głowę i spojrzał na mnie. Nasze spojrzenia się spotkały… i trwało to dobrą chwilę. Byłem pod ogromnym wrażeniem nikłego dystansu jaki nas dzielił a przede wszystkim zaskoczyła mnie wielkość tego zwierzęcia. Jeleń patrzył na mnie z góry! Jego spojrzenie było niczym z disnejowskiej bajki. Powłóczyste i łagodne, nie brak jednak mu było bystrości i jakby dostojeństwa. Król, prawdziwy władca – niczym mityczny Hern. Staliśmy tak patrząc na siebie – mogłem przyjrzeć się dobrze ogromnemu porożu, które pokryte było delikatnymi włoskami scypułu. Sierść miał gładką, nastawione uszy badawczo łapały mój oddech (który z pewnością wstrzymywałem), ciemne lustro nosa odbijało słoneczne promienie. To było jakby nierealne… W końcu odwrócił głowę i odszedł przed siebie podobnie jak przyszedł – zupełnie bez pośpiechu, bez trwogi. Stałem czas jakiś po jego odejściu, zastanawiając się czy to spotkanie było rzeczywiste.
Publikowane fotografie chronione są prawem autorskim – wykorzystywanie ich bez zgody autora jest naruszeniem prawa
